Blockchain – rewolucyjna technologia

Blockchain jest technologią, która obecnie służy głównie do przesyłania i przechowywania informacji o transakcjach zawartych w internecie, jest więc czymś w rodzaju cyfrowej księgi rachunkowej, odpowiedzialnej za rejestrowanie listy transakcji dokonywanych w ramach sieci. O ile jednak z papierowej księgi możemy wyrwać kartkę i ją wyrzucić, to z blockchaina nie możemy niczego usunąć. Bloki informacji (ang. block– blok, chain– łańcuch) połączone są w łańcuch, gdzie każdy kolejny element zależy od poprzedniego.

Przewiduje się, że do 2024 roku wydatki na rozwiązania blockchainowe na całym świecie wzrosną do około 19 miliardów dolarów, natomiast do 2029 r. sektor blockchaina osiągnie wycenę wynoszącą 163,83 mld USD, napędzaną przez imponującą złożoną roczną stopę wzrostu wynoszącą 56,3%[i].

Do czego służy blockchain

Każdy użytkownik systemu opartego na blockchainie może „posiadać” cały rejestr informacji, tym samym tworząc rozproszony i zdecentralizowany system, w którym nie można modyfikować danych, usuwać ich czy dodawać fałszywych informacji[ii]. Technologia blockchain składa się z dwóch głównych elementów: zdecentralizowanej sieci ułatwiającej i weryfikującej transakcje oraz niezmiennej księgi, którą prowadzi sieć użytkowników.

W rozmowie z prof. Robertem Kozielskim dr Michał Moneta, Absolwent programu The Chartered Institute of Marketing, Head of Research w Onchain, wskazuje na główne obszary wykorzystania technologii blockchain w nowoczesnej gospodarce: są to przede wszystkim finanse (branża finansowa jako pierwsza rozpoznała wartość blockchaina) i bankowość, ale też zarządzanie danymi oraz łańcuchy dostaw[iii].

Trwają prace nad wykorzystaniem łańcucha bloków jako księgi rachunkowej w bankowości, systemie uwierzytelniania dokumentów, podpisu cyfrowego w administracji państwowej i umowach prawnych. Wszystkie te transakcje mogłyby się odbywać poza funkcjonującym systemem, tzn. bezpośrednio pomiędzy stronami transakcji, bez udziału pośrednika[iv].

Zalety technologii blockchain

 Pojawienie się rozwiązań blockchainowych przyniosło wiele korzyści różnym branżom. Wśród najważniejszych zalet tej technologii najczęściej wymienia się:

• decentralizację,
• przejrzystość,
• wyeliminowanie czynnika zaufania, a raczej jego modyfikację,
• bezpieczeństwo,
• oszczędność czasu i kosztów.

 W zdecentralizowanej sieci blockchain nie ma centralnego organu ani pośrednika, który kontrolowałby przepływ danych lub transakcji. Transakcje są weryfikowane i rejestrowane przez rozproszoną sieć komputerów, które we wzajemnej współpracy utrzymują spójność sieci[v].

Kolejną pozytywną cechą sieci blockchain jest jej przejrzystość: każdy może sprawdzić dane sieci blockchain łącznie ze wszystkimi danymi transakcji i danymi bloków na publicznych stronach sieci blockchain.

W technologii blockchain nie ma również jednej organizacji kontrolującej te dane, np. dużego banku czy giganta technologicznego, takiego jak Facebook czy Amazon. Nikt nie występuje w roli pośrednika czy wierzyciela transakcji. Zaufanie nie opiera się więc na pośrednikach, lecz na kryptografii, współpracy i inteligentnym kodowaniu[vi].

Technologia blockchain zapewnia bezpieczny sposób rejestrowania transakcji oraz przechowywania danych, kluczową rolę w osiągnięciu tego bezpieczeństwa odgrywa kryptografia, w której stosuje się zaawansowane metody szyfrowania i uwierzytelniania. Natomiast dzięki możliwości przeprowadzenia transakcji bez udziału osób trzecich (banku czy doradcy inwestycyjnego) użytkownicy mogą oszczędzać czas i środki.

 …i ograniczenia

Jak wskazuje dr Moneta, istnieje mnóstwo ciekawych obszarów, które blockchain może usprawnić, ale nowe rozwiązania musiałyby zostać wprowadzone na szeroką skalę. W porównaniu do tradycyjnych scentralizowanych baz danych sieci blockchain cechują się ograniczoną wydajnością i wymagają zdecydowanie większej mocy obliczeniowej do poprawnego działania. Słabym punktem tej technologii są nie najlepsze doświadczenia klientów, poza tym aplikacje oparte na blockchainie są trudne do zintegrowania z danymi poza łańcuchem oraz ze starszymi systemami.  Poważnym problemem w implementacji nowej technologii jest również brak wykwalifikowanych programistów.

Blockchain w marketingu i biznesie

Nowe technologie, w tym sztuczna inteligencja, metaverse czy blockchain, mogą zwiększyć wartość globalnej gospodarki o biliony dolarów. Jednocześnie, jak podaje najnowszy raport CIMO Standards & Foresight „Trendy w marketingu ‒ Polska i świat”[vii] , będący efektem współpracy firm questus i Deloitte Digital, trzy czwarte polskich marketerów nie planuje w ogóle korzystać z technologii związanych z metaverse oraz blockchainem. Sceptycyzm może wynikać ze stosunkowo wczesnej fazy rozwoju tych technologii w porównaniu ze sztuczną inteligencją oraz niskiej wiedzy na temat możliwości zastosowania nowych rozwiązań w marketingu.

Warto jednak pamiętać, że zdaniem dra Monety „blockchain to technologia, która ma ogromny potencjał, aby usprawnić szeroko pojętą reklamę internetową, wzbogacić obszar doświadczeń klienta (także dzięki mariażowi z metaverse) czy wręcz zrewolucjonizować świat analityki. Dlatego tak kluczowa dla jej dalszej adopcji jest edukacja i popularyzowanie tych use case’ów blockchaina, które wybiegają daleko poza świat kryptowalutowych inwestycji”.

I tak w przypadku łańcucha dostaw korzystanie z rozwiązań blockchainowych może usprawnić śledzenie towarów, a dzięki przejrzystości danych pomóc firmom zidentyfikować obszary, w których dochodzi do ich marnotrawienia. W ten sposób firmy zyskują szansę na dokonanie czynności naprawczych całego procesu lub na wprowadzenie pewnych modyfikacji. W 2021 roku Carrefour Polska wprowadził np. oparty na technologii blockchain system śledzenia pochodzenia produktów spożywczych. Po zeskanowaniu QR kodu z opakowania zbiorczego klient dostaje informację pokazującą mu, skąd pochodzi dana partia[viii].

Blockchain umożliwia również realizację zdecentralizowanego modelu dystrybucji treści i skrócenie ścieżki od twórcy do odbiorcy. Twórcy mogą udostępniać swoje treści bezpośrednio, z pominięciem wydawcy lub dystrybutora. Natomiast zdecentralizowane media społecznościowe wykorzystują technologię blockchain do zapewnienia użytkownikom większej kontroli nad ich danymi i treściami. Dane są przechowywane na wielu różnych serwerach, a nie tylko na jednym serwerze centralnym, co oznacza, że użytkownicy nie są zdani na konkretną platformę. W przypadku data economy blockchain zapewnia bezpieczne przechowywanie danych i ułatwia zarządzanie danymi, może np. pomóc stworzyć bezpieczne rejestry medyczne, udostępniane następnie lekarzom i pacjentom.

[i] Global spending on blockchain solutions 2024 | Statista

[ii] Blockchain – na czym polega? (businessinsider.com.pl)

[iii] questus marketing podcast – questus

[iv] Co to jest blockchain – wszystko co trzeba o nim wiedzieć (norbertbiedrzycki.pl)

[v] https://academy.binance.com/pl/articles/what-is-blockchain-and-how-does-it-work

[vi] Blockchain: możliwości i wyzwania dla sektora publicznego; Blockchain in the public sector: possibilities and challenges (uni.wroc.pl)

[vii] CIMO Standards & Foresight (questus.pl)

[viii] https://www.linkedin.com/posts/jbarbrich_rozporz%C4%85dzenie-w-sprawie-ekoprojektu-wprowadza-activity-7155469245290536961-FVg6?utm_source=share&utm_medium=member_desktop