Jaki jest związek modelu własności firmy ze strategią jej rozwoju?

Często nie docenia się, jak ważną rolę w sukcesie (lub porażce) danej firmy odgrywa sposób jej „posiadania”. Modele posiadania, czyli to, jak funkcjonuje prawo własności do firmy, znacząco wpływają na jej codzienne działania: od mocnych i słabych stron aż po możliwości, które powinna eksplorować. Jak wykorzystać prawo własności w rozwoju firmy?

Jakie są modele własności firmy?

Istnieją trzy modele własności firmy (company ownership models). Pierwszy z nich to model publiczny, w którym udziały są publicznie sprzedawane i wiadomo, do kogo należą. Organizacje o takim charakterze są kierowane zazwyczaj przez profesjonalnych managerów i grupę CEO. Najczęściej skupiają się na zmaksymalizowaniu wartości dla akcjonariuszy.

Typ drugi to typ prywatny, do którego zaliczają się rodzinne biznesy, firmy, w których udziały mają pracownicy, partnerstwa i firmy charytatywne. Tutaj prawo własności nie jest dostępne dla każdego, a właściciele – nawet jeśli nie należą do grona CEO – mogą podejmować ważne decyzje. Różnica dotyczy także definicji sukcesu: dla modelu publicznego to kwestia inwestorów, tutaj wszystko zależy od charakteru firmy.

Model trzeci, hybrydowy, łączy cechy powyższych dwóch, co daje wiele możliwych kombinacji – na przykład, kontrolowane firmy publiczne, w których właściciele mają najważniejszy głos (tak jest w przypadku Facebooka). Firmy hybrydowe mogą być bardziej elastyczne w procesie decyzyjnym niż firmy stricte publiczne, ale odpowiadają przed większą grupą niż firmy wyłącznie prywatne.

Wyróżniamy trzy modele własności firmy: publiczny, prywatny oraz hybrydowy

Modele własności firmy – plusy i minusy

Przewaga poszczególnego modelu własności firmy zależy od pożądanej skali i formy kontroli. Publiczny model daje wsparcie zewnętrznych inwestorów, ale odbiera możliwość podejmowania kluczowych decyzji bez ich poparcia. Prywatny model z kolei zapewnia większą kontrolę nad decyzjami, ale ta swoboda działania wiąże się z poleganiem na kapitale, który właściciele generują dzięki własnym zasobom lub pożyczkom.

Hybrydy plasują się pomiędzy – na przykład, Tesla wykorzystuje kapitał publiczny do zwiększenia produkcji, a jednocześnie pozwala założycielowi Elonowi Muskowi utrzymać kontrolę. Zmiany w modelu posiadania to potężne narzędzie do rozwoju strategii firmy i dopasowania jej do nowych potrzeb. Gdy podstawowym celem jest szybki rozrost, model publiczny stanowi najlepsze wyjście. Z kolei potrzeba większej kontroli sugeruje przejście na model prywatny.

Patrzenie przez pryzmat własności generuje trzy implikacje dla liderów:

• Wyrównanie strategii i modelu posiadania – każdy model ma swoje plusy i minusy i trzeba umiejętnie je wykorzystać w rozwoju firmy.
• Znajomość konkurencji – czyli zrozumienie, jakimi modelami posiadania posługują się inne firmy w danym sektorze.
• Kompromis w zakresie kontroli wzrostu – chodzi o rozważenie modelu hybrydowego z wszystkimi jego konsekwencjami.

Pełny artykuł znajdziecie na portalu Harvard Business Review.