Michael Porter – guru zarządzania

23 maja 1947 urodził się Michael E. Porter. Guru zarządzania. Twórca idei łańcucha wartości, a przede wszystkim modelu analizy konkurowania w sektorze i strategii konkurowania. Mimo różnych współcześnie opinii nauka, a także praktyka zarządzania ma mu wiele do zawdzięczenia. 70. rocznica urodzin to dobry moment, aby przypomnieć i podkreślić rolę Michaela Portera i jego idei.

Równy wśród wielkich

Porter może być stawiany w równym rzędzie z takimi autorami i badaczami jak Henry Mintzberg, Alfred Chandler czy Kenichi Ohmae. Od czasu opublikowania „Competitive Strategy – Techniques for Analyzing Industries and Competitors”(1980)^[1] czy też drugiej jego fundamentalnej pozycji “Competitive Advantage – Creating and Sustaining Superior Performance” (1985)^[2] zarządzanie zmieniło, poszerzyło i rozwinęło perspektywę myślenia o strategii rozwoju, a w szczególności strategii konkurowania.

Do czasu upowszechnienia koncepcji M. Portera myślenie o strategii i zarządzaniu koncentrowało się na zasobach wewnętrznych, ich właściwym kształtowaniu i dostosowywaniu do sytuacji rynkowej. Drugi kierunek myślenia obejmował konkurowanie ceną i zwiększanie udziału rynkowego^[3]. Ekonomia skali dominowała nad relacjami, innowacyjnością czy wprowadzoną potem przez M. Portera strategii koncentracji czy dyferencjacji.

Inna strategia i zarządzania

Wkład Michaela Portera w rozwój zarządzania i strategii dotyczy między innymi zbudowania koncepcji analizy przewagi konkurencyjnej organizacji z wykorzystaniem łańcucha wartości. Drugim wartym podkreślenia modelem jest trójdzielna strategia konkurowania, a trzecim 5-elementowa metoda analizy atrakcyjności sektora.

Łańcuch wartości to metoda opisu sposobu budowania wartości, a przez to konkurowania, z wykorzystaniem tzw. działań podstawowych (m.in.: produkcja, logistyka, marketing) oraz działań wspierających (m.in.: zaopatrzenie, HR, finanse). Analiza kluczowych procesów pozwala zidentyfikować kluczowe kompetencje, sposób budowania wartości oraz także słabe punkty organizacji. Alternatywą może być na przykład model 7S McKinsey’a.

Identyfikacja kluczowych zasobów i sposobu budowania wartości winna być uzupełniona analizą tzw. „5 sił Portera”. Umożliwia ona analizę mikrootoczenia i ocenę rentowności sektora, w jakim firma konkuruje przez pryzmat pięciu kluczowych obszarów:

• liczba konkurentów i intensywność konkurowania,
• liczba substytutów i intensywność konkurowania między produktami w sektorze a produktami substytucyjnymi,
• pozycja przetargowa nabywców,
• pozycja przetargowa dostawców,
• niebezpieczeństwo pojawienia się nowych firm w sektorze, o którym decydują tzw. bariery wejścia do sektora i wyjścia z niego

Życzenia dla jubilata

Michael Porter to znacząca postać we współczesnym krajobrazie zarządzania. Trudno sobie wyobrazić zarówno dzisiejsze zarządzanie, jak i praktykującego menedżera, który nie znałby łańcucha wartości, modelu 5 sił czy też trzech kluczowych strategii konkurowania.

Porter zmienił spojrzenie na zarządzanie, analizę strategiczną i strategię konkurowania. Życzymy Jubilatowi i sobie kolejnych ważnych intelektualnie i praktycznie odkryć.

—

Na podstawie:

[1] M. Porter: Competitive Strategy – Techniques for Analyzing Industries and Competitors; Free Press; New York, 1980
[2] M. Porter: Competitive Advantage – Creating and Sustaining Superior Performance; Free Press; New York, 1985
[3] Grupa autorów: Twórcy teorii ekonomicznych – tom 7; Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007, s. 170